Linia kolejowa o długości około 135 km jest ważnym połączeniem między europejskimi regionami metropolitalnymi regionu stołecznego Berlin-Brandenburgia i Szczecinem. Została otwarta 15 sierpnia 1843 roku, ma 180 lat, i jest jedną z najstarszych linii kolejowych w Niemczech. Ma również ogromne znaczenie w europejskim ruchu kolejowym: nie tylko przyczynia się do poprawy szlaku komunikacyjnego między Niemcami a Polską, ale także łączy cztery główne europejskie osie ruchu między Skandynawią a krajami bałtyckimi oraz Europą Południowo-Wschodnią i regionem śródziemnomorskim.
Wgląd w historię kolei Berlin-Stettin [Szczecin]
Rozwój linii kolejowej sięga 1840 roku i założenia Komitetu Budowy Kolei Berlińsko-Stettin [Berlin-Stettiner Eisenbahn-Gesellschaft (BStE)]. Była to istniejąca do 1885 roku pruska spółka kolejowa, złożona z kupców z Berlina i miasta Stettin, która powstała w celu budowy linii kolejowej z Berlina do Stettin.
Budowa trasy przebiegała etapami. Linia jednotorowa między Berlinem a Eberswalde została otwarta 1 sierpnia 1842 roku. W tym samym roku oddany do użytku został kolejny odcinek między Eberswalde a Angermünde. Ostatni odcinek między Angermünde a miastem Stettin, a tym samym cała trasa Berlin-Stettin została oficjalnie otwarta 15 sierpnia 1843 roku, a 16 sierpnia 1843 roku pierwszy pociąg z Berlina wjechał na stację w Stettin (wówczas Dworzec Berliński). Stacją początkową linii kolejowej do Stettin był Dworzec Stettin (dziś Nordbahnhof).
W tym czasie linia kolejowa była przeznaczona głównie do przewozów towarowych, a od 1872 roku pociągi coraz częściej wykorzystywano do przewozów pasażerskich.
Szybki rozwój trasy
Kolej szybko została rozbudowana do dwóch torów, w 1863 roku między Berlinem a Angermünde i w 1873 roku między Angermünde a Stettin. Dworzec kolejowy w Stettin stał się ważnym punktem końcowym i w 1876 roku otrzymał nową halę dla pasażerów, która mogla sprostać dużemu natężeniu ruchu.
W 1880 roku w ramach nacjonalizacji działalność BStE przejęły Pruskie Koleje Państwowe. W ciągu następnych lat nastąpiła dalsza rozbudowa, m.in. od 1897 roku kolej biegła wzdłuż stacji Berlin Gesundbrunnen, która dziś (ponownie) odgrywa ważną rolę, a w 1924 roku stopniowo przeprowadzono elektryfikację, początkowo odcinka Berlin-Bernau a pod koniec lat 80 aż do Passow.
Kolej szczecińska w okresie powojennym
Do wybuchu II wojny światowej trasa była ważnym korytarzem transportowym łączącym dwa duże niemieckie miasta, jednak po zakończeniu wojny straciła na znaczeniu. W 1945 roku linia została skrócona o jeden tor w wyniku demarkacji i reparacji na rzecz byłego Związku Radzieckiego. Od tego czasu miasto Stettin zaczęło należeć do Polski i nosić nazwę Szczecin. Po uznaniu granicy na Odrze i Nysie, dworzec szczeciński został przemianowany na Nordbahnhof, a dwa lata później – w 1952 roku – ze względu na zniszczenia wojenne i położenie w Berlinie Wschodnim, podczas gdy pozostałe odcinki linii szczecińskiej wraz ze stacjami Humboldthain i Gesundbrunnen były zlokalizowane w Berlinie Zachodnim, zamknięty. Ruch pasażerski z Berlina do Szczecina został wstrzymany przez Kolej Szczecińską na około 25 lat. Od tego czasu pociąg kursował przez zewnętrzną obwodnicę Berlina do stacji Berlin-Lichtenberg był obsługiwany przez Berlińską Kolej Miejską (Berliner Stadtbahn).
Połączenie kolejowe po rozszerzeniu UE o państwa wschodnie
W okresie po zjednoczeniu Niemiec niektóre odcinki między Berlinem a Angermünde zostały zmodernizowane dla ruchu regionalnego.
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej i strefy Schengen otworzyło nowe możliwości rozwoju połączeń na tej trasie.
Wraz z otwarciem dworca głównego (Berlin Hauptbahnhof) w 2006 roku ruch pociągów został poprowadzony przez stację Berlin-Gesundbrunnen, która została ponownie otwarta dla ruchu dalekobieżnego i regionalnego.
Obecnie Deutsche Bahn kursuje między Berlinem a Szczecinem kilka razy dziennie. Ze względu na prace budowlane nie ma obecnie bezpośredniego połączenia. Podróż ze skomunikowanymi przystankami przesiadkowymi w Pasewalk lub Angermünde. trwa od 2 do 3 godzin.
Od 2026 r. szybciej, częściej i wygodniej pociągiem z Berlina do Szczecina
Nowoczesna, szybka i przyjazna dla klimatu mobilność ponad granicami państw. Taki jest cel projektu budowlanego między metropoliami Berlin-Brandenburgia i Szczecinem, który rozpoczął się w listopadzie 2021 roku.
Rząd federalny, DB AG oraz kraje związkowe Berlin i Brandenburgia zdecydowały 9 lipca 2020 roku w Angermünde, że rozbudowa odcinka Angermünde – granica D/PL ma zostać zrealizowana przy współudziale PKP PLK odpowiedzialnego za odcinek granica D/PL – Szczecin do końca 2025 r.
Co konkretnie przewiduje projekt budowlany?
Prace, które będą prowadzone w dwóch etapach budowy (Angermünde – Passow i Passow – granica D/PL oraz równolegle granica D/PL – Szczecin), zmodernizują tory i dostosują je do prędkości 160 km/h. Cała linia kolejowa będzie dwutorowa i w pełni zelektryfikowana. Dzięki wyposażeniu linii w jednolity europejski system sterowania pociągami (ETCS) w przyszłości wyeliminowane zostaną systemowe zmiany pociągów pasażerskich na granicy polsko-niemieckiej. Zmodernizowana ma zostać także część dworców komunikacyjnych.
W 90 minut do Szczecina
Po zakończeniu budowy kolej połączy dwa regiony metropolitalne Berlin-Brandenburgia i Szczecin w 90 minut, czyli o 20 minut szybciej niż obecnie. Ale korzyści odczują także miejscowości należące do wybrzeża Bałtyku, takie jak Świnoujście, Kołobrzeg czy Międzyzdroje oraz obszary wiejskie, takie jak Uckermark.
Do tego czasu należy uzbroić się w cierpliwość, ponieważ w związku z pracami budowlanymi podróżnych czeka długa podróż, trwająca nawet do 3 godzin wraz z przesiadkami.
„Będzie to sprawne, atrakcyjne połączenie, które zbliży do siebie oba regiony metropolitalne, a także społeczności i mieszkańców wzdłuż trasy. Tworzymy warunki dla większego ruchu na przyjaznej środowisku kolei, dla szybszych i lepszych połączeń z naszymi polskimi sąsiadami i wypełniamy lukę w europejskim transporcie kolejowym” – mówi dyrektor DB Infrastructure Ronald Pofalla.
Treści i realizacja techniczna:
Źródła i dalsze linki:
Bahnstrecken im Land Brandenburg
Bahnstrecke Berlin–Szczecin – Wikipedia
Was blieb vom Stettiner Bahnhof in Berlin? – Preußische Allgemeine Zeitung (paz.de)
9: Stettiner Bahnhof – Berlin Street
160 Jahre Bahnverbindung Berlin – Stettin [signalarchiv.de]
Encyklopedia: Historia i przewozy na linii Berlin – Szczecin – Kolejowy KOMIS (mkm.szczecin.pl)
Szczecin miał swój własny dworzec w Berlinie. Poznaj historię Stettiner Bahnhof! – Szczecin, Super Express (se.pl)
Berlin-Stettin: 20 Minuten schneller ab 2026 | Deutsche Bahn AG
Ausbau von Strecken: Wie die Deutsche Bahn abgehängte Regionen wiederentdeckt (tagesspiegel.de)
Obrazy:
Kontakt:
info@staedtepartner-stettin.org